سیلندرها بر اساس نوع گاز ذخیرهشده در آنها، طی دورههای زمانی مشخص و طبق استاندارد 6792، مورد بازرسی و آزمون قرار میگیرند. این بازرسیها اساساً به منظور اطمینان از سالم بودن و قابلیت استفاده مجدد سیلندرها و متعلقات صورت میپذیرد. در صورت لزوم، سیلندرها تحت فرآیند بازسازی یا اورهال قرار میگیرند.
فرآیند بازسازی سیلندر به چندین عامل بستگی دارد که شامل موارد زیر است :
- بازرسی شیر سیلندر
- ارزیابی تاریخ آزمون و در صورت نیاز، انجام آزمون هیدرواستاتیک
- بررسی چشمی داخلی و خارجی سیلندر
- بررسی رزوههای شیر و اتصالات
- ارزیابی رنگ سیلندر بر اساس تطابق با نوع گاز
- نشانهگذاری مطابق با استانداردهای موجود
تست هیدرواستاتیک چیست ؟
بررسی خستگی فولاد و کارایی سیلندرها در چرخه مصرف و استفاده مجدد، از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این زمینه، سیلندرها بر اساس نوع آلیاژ و استانداردهای مختلفی مورد بازرسی و آزمون قرار میگیرند. از جمله مهمترین استانداردهایی که در این حوزه به کار میروند، میتوان به استانداردهای ملی 14953 و 869 اشاره کرد. این استانداردها، معیارهای دقیقی را برای ارزیابی سیلندرهای کامپوزیت و سیلندرهای فولادی درزدار ارائه میدهند.
فاصله زمانی بین اورهال سیلندرها چقدر است؟
بازسازی و آزمون سیلندرها وابسته به شرایط متفاوتی از جمله نوع گاز جنس سیلندر کارایی و مصرف وابسته است.
سندبلاست و رنگ آمیزی سیلندرها در مراحل اورهال چگونه انجام میپذیرد ؟
شایان ذکر است که انتخاب رنگ برای سیلندرها باید با توجه به چندین عامل مهم از جمله نوع گاز، جنس سیلندر و کارایی آن انجام شود. این مسأله نه تنها بر ظاهر سیلندر تأثیر میگذارد، بلکه به حفظ ایمنی و عملکرد آن نیز کمک میکند.
توجه به نوع گاز
نخستین عاملی که باید مدنظر قرار گیرد، نوع گاز موجود در سیلندر است. هر نوع گاز ویژگیها و خطرات خاص خود را دارد که باید در انتخاب رنگ و پوشش مناسب لحاظ شود. برای مثال، سیلندرهای حاوی گازهای اشتعالزا نیازمند رنگهایی با مقاومت بالا در برابر آتش و حرارت هستند تا از بروز حوادث ناخواسته جلوگیری گردد.
تأثیر جنس سیلندر
علاوه بر نوع گاز، جنس سیلندر نیز عامل دیگری است که در فرآیند رنگآمیزی باید در نظر گرفته شود. سیلندرهای فولادی و کامپوزیتی هرکدام ویژگیهای خاص خود را دارند و انتخاب رنگ باید متناسب با این ویژگیها انجام گیرد. برای سیلندرهای فولادی، رنگهایی با خاصیت ضدزنگ و مقاوم در برابر خوردگی بهترین گزینه هستند. در حالی که برای سیلندرهای کامپوزیتی، رنگی باید انتخاب شود که علاوه بر زیبایی، توانایی مقاومت در برابر فرایندهای شیمیایی و شرایط محیطی را دارا باشد.
تأکید بر کارایی
در نهایت، کارایی سیلندر در انتخاب رنگ نقشی بنیادین ایفا میکند. شدت استفاده از سیلندر، شرایط محیطی و نوع استفاده نیز باید در نظر گرفته شود. برای سیلندرهایی که در شرایط سخت و پرخطر بهکار میروند، رنگهایی با ویژگیهای محافظتی مطلوب نیاز است.
با توجه به جنس سیلندر سند بلاست را انتخاب میکنیم
سندبلاست، یک تکنیک پیشرفته است که در آن ذرات ساینده به سطح سیلندر با فشار بالا پاشیده میشود. هدف از این فرآیند، پاکسازی عمیق سطح سیلندر از زنگزدگی، رنگهای کهنه و آلودگیهای احتمالی است.
آمادهسازی محیط: پیش از آغاز سندبلاست، لازم است که محیط کار بهدقت آماده و ایمن شود. این شامل استفاده از تجهیزات حفاظت فردی و اطمینان از تهویه مناسب در فضای کار است.
انتخاب مواد ساینده: مواد ساینده بسته به نوع سطح و نیاز پروژه انتخاب میشود. معمولاً از شن، گرانولهای سرامیکی یا دیگر مواد مشابه استفاده میشود.
عملیات سندبلاست: در این مرحله، ذرات ساینده با فشار بسیار بالا به سطح سیلندر پاشیده میشوند. این فشار باعث ایجاد سایندگی کافی میگردد که تمامی آلودگیها، رنگهای قدیمی و زنگزدگیها را از بین میبرد. سندبلاست با افزایش بازدهی چسبندگی رنگ بعدی، نقش مهمی در بهبود کیفیت نهایی بهعهده دارد.
رنگآمیزی
پس از اتمام مراحل سندبلاست و اطمینان از کیفیت سطح، نوبت به رنگآمیزی سیلندرها میرسد. این مرحله به منظور ایجاد یک لایه محافظ و زیبا بر روی سطح سیلندر انجام میگیرد.
استفاده از پرایمر
قبل از آغاز رنگآمیزی، یک لایه پرایمر به عنوان زیر رنگ به سطح سیلندر اعمال میشود. پرایمر، نه تنها به چسبندگی بهتر رنگ اصلی کمک میکند، بلکه از بروز زنگزدگی نیز جلوگیری میکند.
رنگآمیزی اصلی
پس از خشک شدن پرایمر، انتخاب رنگ اصلی با توجه به نوع گاز سیلندر و شرایط محیطی انجام میگیرد. این رنگ باید دارای ویژگیهایی چون مقاومت در برابر حرارت، رطوبت و مواد شیمیایی باشد تا عملکرد بهینهتری داشته باشد.
روشهای رنگآمیزی
بسته به نیاز پروژه، از روشهای مختلفی مانند اسپری، قلممو یا غوطهوری برای رنگآمیزی استفاده میشود. انتخاب روش مناسب بستگی به نوع سیلندر و سطح آن دارد.
خشک کردن
پس از اعمال رنگ، سیلندر به مدت معین و در دمای مناسب باید خشک شود تا رنگ به خوبی بچسبد و کیفیت مطلوب حفظ گردد. این مرحله بسیار حائز اهمیت است زیرا تأثیر زیادی بر دوام نهایی رنگ دارد.
بازرسی نهایی
در پایان، سیلندرها دوباره مورد بازرسی قرار میگیرند تا از کیفیت و یکنواختی رنگ اطمینان حاصل شود. این مرحله شامل بررسی پوشش نهایی و نشانهگذاری طبق استانداردهای مربوطه است.
بر اساس استاندارد ملی ایران 14953، نشانهگذاری و رنگآمیزی سیلندرهای گاز باید با دقت و توجه به نوع گاز انجام شود. این استاندارد به تعیین ویژگیها و الزامات خاصی میپردازد که تضمینکننده ایمنی در استفاده از گازهای تحت فشار است.
در این میان، استاندارد 304 به طور ویژه به سیلندرهای گاز طبی اشاره دارد و رنگهای خاصی برای شناسایی سریع و ایمن این گازها در نظر گرفته شده است. به همین ترتیب، استاندارد 712 به استاندارد رنگ سیلندرهای گاز اشاره دارد که قواعد و نشانههای مربوط به این فرآیند را مشخص میکند.
محتوای سیلندر | گرید ازمایشگاهی | گرید صنعتی |
استیلن | زرد | قهوه ای تیره |
اکسیژن | سفید | سفید |
آرگون: | آبی | سبز تیره |
دی اکسید کربن: | گلویی طوسی | طوسی |
متان | قرمز | قرمز |
منواکسید کربن | قرمز گلویی زرد | قرمز گلویی زرد |
نیتروژن | طوسی گلویی مشکی | مشکی |
هلیوم | گلویی قهوه ای | قهوه ای |
هیدروژن | قرمز | قرمز |
هوای خشک | طوسی گلویی سبز | مشکی گلویی سبز |
علامتگذاری سیلندرها
علامتگذاری سیلندرها یکی از اجزای کلیدی در ایمنی و شناسایی این تجهیزات است. مشخصات ساخت سیلندرها شامل اطلاعاتی است که برای شناسایی و ایمنی استفادهکنندگان لازم است. در ادامه به مهمترین جنبههای علامتگذاری و مشخصات ساخت سیلندرها اشاره میشود:
مشخصات پایه
نوع گاز
شناسایی نوع گاز موجود در سیلندر، که معمولاً با نام گاز به همراه نماد خطر (در صورت وجود) درج میشود. این اطلاعات به کاربران اجازه میدهد تا گاز مناسب برای نیازهای خود را شناسایی کنند.
شماره سریال:
هر سیلندر یک شماره سریال منحصر به فرد دارد که برای پیگیری و بازرسی آن استفاده میشود. این اطلاعات نشاندهنده تاریخ ساخت و بازرسی سیلندر نیز هست.
اطلاعات ایمنی
- نشانههای خطر
نمادهایی که نشاندهنده خطرات مختلف گاز، از قبیل قابل اشتعال بودن، سمی بودن یا واکنشپذیری، هستند. این نمادها معمولاً بر روی برچسبها یا بدنه سیلندر قرار میگیرند.
- رنگ سیلندر
رنگ سیلندرها معمولاً به مشخص شدن نوع گاز کمک میکند. هر گاز معمولاً رنگ خاصی دارد که به شناسایی سریع آن در شرایط اضطراری کمک میکند.
- اطلاعات فنی
- موارد ساخت و استاندارد:
مشخصات ساخت سیلندر شامل اطلاعات مربوط به استانداردهای ملی و بینالمللی است که در ساخت سیلندر پیروی شدهاند. این اطلاعات معمولاً شامل کد استاندارد و نهاد سازنده میشود.
- تاریخ تولید
تاریخ ساخت سیلندر که به نظارت بر عمر مفید آن کمک میکند و باید در زمان بازرسی مورد توجه قرار گیرد.
- اطلاعات تکمیلی
- الزامات نگهداری و استفاده
اطلاعاتی که در مورد نحوه نگهداری، استفاده و بازرسی سیلندر قرار میگیرد. این موارد معمولاً به شکل یادآوریهای ایمنی بر روی برچسبها قرار دارند.
- تاریخ بازرسی و بازسازی
تاریخهای مربوط به بازرسیهای دورهای و هرگونه بازسازی انجام شده بر روی سیلندر نیز لازم است که به وضوح لحاظ شود.
- صدور گواهینامه
- مرجع صادرکننده
- گواهینامه اورهال باید توسط یک سازمان یا مرجع معتبر و متخصص (مانند یک نهاد ملی استاندارد، شرکت تولید کننده سیلندر، یا یک شرکت معتبر تأیید صلاحیت شده) صادر شود.
- محتوای گواهینامه:
- تاریخ آزمون و صدور گواهینامه
باید به وضوح ثبت شود تا نشان دهد سیلندر چه زمانی آزمون شده و گواهینامه چه تاریخی صادر شده است.
- مشخصات مرکز آزمون
نام و مشخصات کامل مرکز یا شرکتی که مسئولیت آزمون و اورهال سیلندر را بر عهده داشته باید ذکر شود.
- جزئیات سیلندر
شامل شماره سریال سیلندر، نوع و ظرفیت آن و سایر مشخصات فنی مرتبط.
- ذکر استانداردها و روشهای استفاده شده
ذکر شود که چه استانداردهای بینالمللی یا داخلی و چه روشهای آزمونی استفاده شدهاند.
- صلاحیت سیلندر
تأیید شود که سیلندر برای استفاده در شرایط طبی و آزمایشگاهی آماده و ایمن است.
- مهلت اعتبار
گواهینامه معمولاً دارای یک مهلت اعتبار مشخص است که نشان میدهد سیلندر تا چه زمانی بیخطر است و برای استفاده مجدد نیاز به بازبینی یا اورهال دارد.
بهترین روش برای نگهداری سیلندر بعد از مراحل اورهال چگونه میباشد ؟
- سیلندرها را در مکانی خنک، خشک و دارای تهویه مناسب به دور از نور مستقیم خورشید و دمای شدید نگهداری کنید.
- سیلندرهای خالی و پر را با زنجیر محکم کنید و آنها را در پالت نگهداری کنید.
- هنگامی که سیلندر استفاده نمی شود، درپوش های محافظ شیر را در جای خود نگه دارید.
- یک برچسب شناسایی به سیلندرهای خالی اضافه کنید.