به گاز یا مخلوط گازی که مرجع استاندارد برای کالیبره کردن تهجیزات مانند دتکتور و .. و به صورت فشرده یک یا چندگاز می باشد گاز کالیبراسیون می گویند. ترکیب گاز کالیبراسیون دارای یک گاز اصلی است که با یک یا چند گاز دیگر مخلوط شده و به دو دسته تقسیم می‌شود: کالیبراسیون صفر و گسترده.
کالیبراسیون صفر، گازی است که از هیچگونه گاز اشتعال پذیری استفاده نشده باشد، برای مثال گاز کالیبراسیون صفر برای اکسیژن یا کربن دی اکسید میتواند نیتروژن خالص باشد.
کالیبراسیون دتکتور های گازهای قابل اشتعال: | مخلوط گازی LEL یه منظور کالیبراسون دتکتورهای قابل اشتعال استفاده می شود و میتواند یک گاز قابل اشتعال، گاز اکسیژن یا گاز سمی باشد. منظور از واژه LEL (محدوده پایین انفجار) کمترین حجم مورد نیاز برای یک گاز است که آن گاز مشتعل شود. مثلا؛ یک آشکار ساز گاز، باید با یک گاز قابل اشتعال کالیبره شود که در اغلب موارد؛ گاز کالیبراسیون متان یا ایزو بوتان است. یک آشکارساز گاز اکسیژن را می توان با گاز کالیبراسیون نیتروژن خالص یا گاز کالیبراسیون اکسیژن کالیبره کرد. |
کالیبراسیون گازهای آلاینده: | مخلوط گازهای مونواکسید، هیدوژن سولفید، دی اکسید گوگرد، نیتریک اکساید و دی اکسید نیتروژن در کالیبراسیون دتکتور قابل استفاده می باشد. |
مخلوط های گازی یا گازهای کالیبراسیون در زمینه‌هایی مانند کروماتوگرافی گازی(GC)، کروماتوگرافی مایع (HPLC)، تحلیل کننده های مستقیم و غیره، نقش بسزایی دارند. گاز کالیبراسیون G که در دستگاه های تست سیستم های گرمایشی مورد استفاده قرار می گیرد، از مخلوط هیدروکربن ها با یکدیگر و همچنین مخلوط هیدروکربن ها با گاز هیدروژن و گاز نیتروژن تشکیل شده است.
شیر سیلندر مخلوط های گازی سری G به دلیل وجود گازهای آتش زا می بایست چپ گرد باشد و برا اساس استاندارد، ولو DIN1 یا BS4 بر روی سیلندر ها تعبیه می شود و رنگ سیلندر براساس استاندارد، بدنه طوسی روشن و گلوئی آن بر اساس ترکیبات موجود می باشد.
گاز کالیبراسیون P10 یا میکس P10: | مخلوط گازی P10 یا میکس P10 که در دستگاه های X-Ray مورد استفاده قرار می گیرد از ترکیب 10% گاز متان و 90% گاز آرگون تشکیل شده است. شیر سیلندر مخلوط گازی P10 به دلیل وجود گاز آتش زا می بایست چپ گرد می باشد لذا بر اساس استاندارد ولو DIN1 یا BS4 بر روی سیلندرها تعبیه می شود. رنگ سیلندر بر اساس استاندارد، بدنه طوسی روشن و گلوئی سبز تیره (نماد گاز آرگون) و قرمز (نماد گاز متان) می باشد. |
گاز کالیبراسیون 2.5 % متان در ایر یا میکس 50% LEL CH4 in Air : | یکی از مخلوط های گازی، گاز کالیبراسیون LEL متان در Air که به عنوان نشت یاب در واحد های انتقال گاز استفاده می شود، از ترکیب 2.5% گاز متان در هوای خشک یا همان هوای فشرده Z- Air تشکیل شده است. مخلوط های گازی 50% LEL متان در Air معمولا در سیلندر های یکبارمصرف و قابل حمل، توسط اپراتور ها مورد استفاده قرار می گیرد. شیر سیلندر مخلوط های گازی LEL یا گاز کالیبراسیون LEL متان در Air به دلیل وجود ترکیبات آتش زا چپ گرد می باشد و برا اساس استاندارد ولو DIN1 یا BS4 بر روی سیلندر ها تعبیه می شود. رنگ سیلندر بر اساس استاندارد، بدنه طوسی روشن و گلوئی مشکی (نماد گازنیتروژن)، قرمز (نماد گاز متان) و سفید (نماد گاز اکسیژن) می باشد. |
H2 in N240% | یکی از مخلوط های گازی، گاز کالیبراسیون H2 in N2 که در دستگاه های مربوط به تست آلایندگی خودرو بیشترین استفاده را دارد از 40% گاز هیدروژن و 60% گاز نیتروژن تشکیل شده است. شیر سیلندر مخلوط های گازی هیدروژن در نیتروژن به دلیل وجود گاز آتش زا می بایست چپ گرد می باشد لذا بر اساس استاندارد، ولو DIN1 یا BS4 بر روی سیلندر ها تعبیه می شود. رنگ سیلندر بر اساس استاندارد، طوسی روشن و گلوئی مشکلی (نماد گاز نیتروژن) و قرمز (نماد گاز هیدروژن) می باشد. |
H2 in he 40 % | یکی از مخلوط های گازی، گاز کالیبراسیون سوختنی هیدروژن در هلیوم یا fuel gas یا میکس فیول نمایده می شود که در دستگاه های مربوط به تست آلایندگی خودرو بیشترین استفاده را دارد و از 40% گاز هیدروژن و 60% گاز هلیوم تشکیل شده است. شیر سیلندر مخلوط گازی fuel به دلیل وجود گاز آتش زا می بایست چپ گرد می باشد لذا بر اساس استاندارد ولو DIN1 یا BS4 بر روی سیلندر ها تعبیه می شود. رنگ سیلندر بر اساس استاندارد، بدنه ی طوسی روشن و گلوئی قهوه ای (نماد گاز هلیوم) و قرمز (نماد گاز هیدروژن) می باشد. |
به عنوان مثال :
5/2 % متان (50% LEL) | در هوای فشرده و یا نیتروژن |
40% هیدروژن و 60% نیتروژن | تست آلایندگی خودرو |
10% دی اکسید کربن، 10% هیدروژن در نیتروژن | – |
25ppm سولفید هیدروژن، 50 ppm مونواکسیدکربن، 5/2% متان، 12% اکسیژن در نیتروژن (4Gas) | تست آلایندگی محیطی |
%2 هیدروژن (50% LEL) در نیتروژن | – |
گاز ناکس در نیتروژن | سنجش آلاینده های هوای محیط |
50% دی اکسید کربن و %50 نیتروژن | سنجش آلودگی هوای اگزوز خودرو |
