کالیبراسیون دستگاه تنفسی
کالیبراسیون چیست؟
کالیبراسیون دقت و کیفیت اندازه گیری‌های ثبت شده با استفاده از یک قطعه از تجهیزات را تعریف می‌کند. با گذشت زمان، هنگام استفاده از فناوری‌های خاص یا اندازه‌گیری پارامترهای خاص مانند دما و رطوبت، نتایج و دقت تمایل به «رانش» وجود دارد. برای اطمینان از نتایج اندازه گیری شده، نیاز مداوم به حفظ کالیبراسیون تجهیزات در طول عمر آن برای اندازه‌گیری‌های قابل اعتماد، دقیق و قابل تکرار وجود دارد هدف کالیبراسیون به حداقل رساندن هرگونه عدم قطعیت اندازه‌گیری با اطمینان از دقت تجهیزات تست است. کالیبراسیون خطاها یا عدم قطعیت‌ها را در فرآیندهای اندازه‌گیری تا حد قابل قبولی کمی‌سازی و کنترل می‌کند.
دستگاه تنفسی چیست؟
دستگاه تنفسی به مجموعه‌ای از تجهیزات پزشکی گفته می‌شود که برای کمک به تنفس بیمار و یا جایگزینی آن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
برخی از انواع دستگاه‌های تنفسی عبارتند از:
ونتیلاتور (Ventilator):
ونتیلاتور یک دستگاه پزشکی است که به طور مکانیکی به بیماران کمک می‌کند تا نفس بکشند. این دستگاه به طور موقت جایگزین یا کمک‌کننده تنفس طبیعی بیمار می‌شود. ونتیلاتورها انواع مختلفی دارند، اما اهداف اصلی استفاده از آنها عبارتند از:
تامین اکسیژن کافی برای بدن:
ونتیلاتور با تزریق هوای غنی از اکسیژن به ریه‌ها، غلظت اکسیژن خون را افزایش می‌دهد.
تنظیم سطح CO2 خون:
ونتیلاتور با کنترل عمق و سرعت تنفس، میزان دفع CO2 از ریه‌ها را تنظیم می‌کند.
کاهش کار تنفسی بیمار:
ونتیلاتور فشار مثبت را برای کمک به دم و بازدم اعمال می‌کند، تا بار تنفسی بیمار کاهش یابد.
CPAP و BiPAP:
(Continuous Positive Airway Pressure) CPAP و (Bilevel Positive Airway Pressure) BiPAP هر دو نوع دستگاه‌های درمانی تنفسی برای بیماران مبتلا به اختلالات تنفسی هستند.
CPAP:
در این دستگاه، یک فشار ثابت مثبت هوا در طول چرخه تنفسی (دم و بازدم) به بیمار داده می‌شود. این فشار مثبت باعث باز نگه‌داشتن راه هوایی فوقانی می‌شود و به بهبود تهویه ریوی کمک می‌کند. کاربرد اصلی CPAP در درمان آپنه خواب انسدادی است.
BiPAP:
در این دستگاه، دو سطح فشار مثبت هوا در طول چرخه تنفسی اعمال می‌شود:
- فشار دمی بالاتر (IPAP)
- فشار بازدمی پایین‌تر (EPAP)
این تفاوت فشار مثبت بین دم و بازدم به بیمار کمک می‌کند تا راحت‌تر نفس بکشد. کاربرد اصلی BiPAP در درمان نارسایی تنفسی و آپنه خواب است
نبولایزر:
نبولایزر یک ابزار حیاتی در درمان بیماری‌های تنفسی است و به بسیاری از بیماران کمک می‌کند. این دستگاه داروهای تنفسی را به ذرات بسیار ریز تبدیل می‌کند که به راحتی وارد مجاری هوایی و ریه‌ها می‌شوند.
برخی از کاربردهای اصلی نبولایزر عبارتند از:
- درمان آسم: نبولایزر برای ارسال داروهای مسکن و ضد التهابی به مستقیماً به ریه‌ها استفاده می‌شود تا تسکین سریع‌تری ایجاد کند.
- کمک به بیماران مبتلا به بیماری‌های ریوی مزمن: مانند COPD و برونشیت مزمن. این دستگاه می‌تواند داروهای نگهدارنده را به راحتی به ریه‌ها برساند.
- درمان عفونت‌های تنفسی: داروهای ضدعفونی و آنتی‌بیوتیک می‌توانند به وسیله نبولایزر به ریه‌ها تجویز شوند.
کالیبراسیون دستگاه تنفسی چیست؟
کالیبراسیون دستگاه های تنفسی بسیار مهم است زیرا این دستگاه‌ها برای اندازه‌گیری و نظارت بر عملکرد تنفسی بیماران استفاده می‌شوند. بنابراین دقت و صحت این اندازه‌گیری‌ها باید در حد بالایی باشد. کالیبراسیون این دستگاه‌ها معمولا شامل مراحل زیر است:
- تعیین استاندارد مرجع: ابتدا یک استاندارد مرجع که به‌طور دقیق شناخته شده است، انتخاب می‌شود. این استاندارد می‌تواند یک ابزار اندازه‌گیری دقیق یا یک پدیده فیزیکی با خصوصیات شناخته شده باشد.
- مقایسه با استاندارد مرجع: سپس ابزار یا دستگاه اندازه‌گیری مورد نظر با استاندارد مرجع مقایسه می‌شود. این مقایسه می‌تواند به صورت مستقیم یا غیرمستقیم انجام شود.
- تعیین میزان انحراف: با انجام این مقایسه، میزان انحراف یا خطای ابزار اندازه‌گیری از استاندارد مرجع تعیین می‌شود.
- تصحیح خطا: در صورت وجود انحراف، ابزار اندازه‌گیری تنظیم و تصحیح می‌شود تا خطای آن به حداقل برسد.
- ثبت سوابق: در نهایت، تمام مراحل و نتایج کالیبراسیون به‌طور کامل مستندسازی می‌شود تا بتوان عملکرد دستگاه را در طول زمان پایش کرد.
واحدهای استاندارد برای کالیبراسیون دستگاه‌های تنفسی چه مواردی می باشد؟
استفاده از گازهای مرجع استاندارد:
گازهایی مانند اکسیژن، دی‌اکسید کربن و نیتروژن هر کدام درصد و غلظت‌های دقیق ومشخص دارند. این گازها باید از منابع معتبر و با گواهی کالیبراسیون تهیه شوند.
استفاده از سرنگ‌های کالیبراسیون استاندارد:
برای کالیبراسیون حجمی اسپیرومترها از سرنگ‌هایی با حجم دقیق و معلوم استفاده کنیدسرنگ‌ها نیز باید دارای گواهی کالیبراسیون باشند.
استفاده از محلول‌های استاندارد:
برای کالیبراسیون پالس اکسی‌مترها، از محلول‌های استاندارد اکسیژن خون استفاده کنید این محلول‌ها باید دارای غلظت‌های اکسیژن معلوم و صحیح باشند.
استفاده از تجهیزات کالیبراسیون معتبر:
کالیبراسیون باید با تجهیزات مرجع و استاندارد انجام شود. این تجهیزات باید دارای گواهی‌های کالیبراسیون معتبر باشند.
گاز های مرجع برای کالیبراسیون دستگاه تنفسی چه چیز هایی می باشد؟
برای کالیبراسیون دستگاه‌های تنفسی معمولا از گازهای مرجع استاندارد استفاده می‌شود. این گازها به شرح زیر هستند:
- گاز اکسیژن استاندارد: به منظور کالیبراسیون سنسورهای اکسیژن در ونتیلاتورها، پالس اکسی‌مترها و سایر دستگاه‌های تنفسی، گاز اکسیژن با درصد معلوم استفاده می‌شود.
- گاز دی اکسید کربن استاندارد: برای کالیبراسیون سنسورهای دی اکسید کربن در ونتیلاتورها و مانیتورهای تنفسی، گاز دی اکسید کربن با غلظت معلوم مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- گاز نیتروژن استاندارد: در برخی موارد، گاز نیتروژن با درصد معلوم برای کالیبراسیون سنسورهای جریان و فشار در دستگاه‌های تنفسی استفاده می‌شود.
- گازهای مخلوط استاندارد: در برخی موارد، مخلوطی از گازها با درصدهای معلوم جهت کالیبراسیون چندین سنسور همزمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
دوره زمانی کالیبراسیون دستگاه‌های تنفسی چه مدت زمان است؟
دستگاه‌های مونیتورینگ تنفسی در بخش مراقبت‌های ویژه:
- کالیبراسیون روزانه و قبل از هر بار استفاده
- کالیبراسیون هفتگی یا ماهانه بر اساس دستورالعمل سازنده
دستگاه‌های تنفسی در بخش‌های عمومی بیمارستان:
- کالیبراسیون قبل از هر بار استفاده
- کالیبراسیون ماهانه یا سه ماهانه
دستگاه‌های تنفسی در مراکز درمانی سرپایی:
- کالیبراسیون قبل از هر بار استفاده
- کالیبراسیون شش ماهانه یا سالانه
دستگاه‌های تنفسی در منازل:
- کالیبراسیون قبل از هر بار استفاده
- کالیبراسیون سالانه