گاز استیلن:

مشخصات فیزیکی و شیمیایی گاز استیلن:

استیلن کوچک ترین عضو خانواده آلکین های هیدروکربنی است که از دو اتم هیدروژن و دو اتم کربن که با هم پیوند سه گانه دارند ساخته شده است. به خاطر وجود این پیوند سه گانه، استیلن جزء مواد شیمیایی اشباع نشده (سیر نشده) شناخته می شود و دارای انرژی بالایی است. استیلن در صنعت از اهمیت ویژه ای برخوردار است و در هوا با شعله ای درخشان می سوزد. این گاز در الکل و استون قابل‌ حل بوده و به‌ صورت خیلی کم در آب نیز حل می‌ شود و به‌ صورت آزاد در دمای 335 درجه سانتی گراد به‌ خودی ‌خود مشتعل می‌ شود.

طرز تهیه ی گاز استیلن:

عمده ترین ماده خام برای تولید استیلن، کربنات کلسیم و زغال سنگ می باشد. کربنات کلسیم با حرارت دادن به اکسید کلسیم تبدیل شده و زغال سنگ هم به زغال کک تبدیل می شود. پس از آن زغال کک و اکسید کلسیم با هم واکنش داده و منواکسید کربن و کاربید کلسیم تولید می شود. با اضافه کردن آب کاربید به کلسیم استیلن و هیدروکسید؛ کلسیم تولید می شود. استیلن نیز از سوختن ناقص متان با اکسیژن و یا کراگینگ؛ هیدروکربن تولید می کند.

گرید و خلوص گاز استیلن:

گازها دارای خواص مختلفی با خلوص متفاوت بوده و به ‌همین جهت در صنایع و کاربردهای مختلف از گریدهای متفاوتی استفاده می‌ گردد.

گرید: میزان خلوص گازهای خالص را مشخص نموده و هر چه گاز دارای گرید بالاتری باشد، خلوص بالاتری را نیز داراست. گرید و ناخاصی گازها در جدول زیر آورده شده است:

تاریخچه گاز استیلن:

در سال 1836 فردی به نام ادمونددیوی بریا اولین بار گاز استیلن را کشف کرد و به کربورتر هیدروژن شناخته شد. در سال 1860 دانشمندی فرانسوی مارسیلین بارتلووت، برای بار دوم شناسایی کرد و نام آن را استیلن انتخاب کرد. در سال 1950 استیلن را از احتراق ناقص متان و یا به عنوان محصول جانبی تقطیر هیدروکربن، به دست می آورند. تقریباً 400 هزار تن استیلن با این روش در سال 1983 تولید شده است. وجود استیلن همراه با اتیلن نامطلوب است زیرا ویژگی انفجارپذیری دارد و سبب دفع کاتالیزور زیگلر ناتا می شود.

نکات ایمنی:

به طور کلی گاز استیلن سمی نیست اما با کلسیم کاربید تولید می شود و مقادیر سمی مانند فسفر و آرسین در آن وجود خواهد داشت. از طرفی گاز استیلن آتشگیر است و باید نکات ایمنی از این جهات در مورد آن رعایت شود. فشار مخزن به‌ ندرت از ۱۵ بار بیشتر می‌ شود. این گاز بسیار آتش زا می‌باشد و باعث تسریع در سوختن مواد و همچنین باعث خفگی می شود.

برای استفاده سیلندر استیلن حتماً از تجهیزات تقلیل فشار استفاده شود و بعد از هر استفاده، شیر حتماً بسته شود. مخازن نگهداری استیلن در خلوص بالا، باید در مکانی خنک و همچنین دارای تهویه مناسب و به‌ دور از هرگونه مواد قلیایی و اسیدی قرار گیرد. در ترکیبات گاز استیلن ممکن است مقداری مونواکسید کربن و دی‌ اکسید کربن موجود باشد. در برابر مواد اکسیدکننده به‌ شدت نگهداری شود ، همچنین در موارد آتش‌سوزی با گاز استیلن می‌توان از آب، کف و مواد شیمیایی خشک استفاده کرد.

خطرات گاز استیلن:

در واکنش استیلن با کلر، تتراکلر و اتان تولید می شود که بسیار سمی است. گاز استیلن به ‌شدت آتش ‌زا بوده و باعث آتش‌ سوزی ناگهانی می‌ شود، مخزن آن تحت ‌فشار بوده و به‌ هیچ‌ وجه مخزن آن سوراخ نگردد. گاز استیلن باید به ‌دور از گرما، جرقه و شعله باشد. سیلندر استیلن باید به‌ صورت عمودی مورد استفاده قرار گیرد؛ زیرا استون آن خارج می‌ شود. استیلن در فشارهای بالاتر به کربن و هیدروژن تجزیه می‌ شود و در نتیجه باعث بروز مشکل می‌ شوند.

کپسول استیلن باید روی زمین خشک و بدون نم قرار گیرد. شیر بالای سیلندر را هیچ‌ گاه بیشتر از یک و نیم دور نپیچانید و در برابر مواد اکسیدکننده به ‌شدت نگهداری شود. در صورتی که شیر خروجی گاز در کپسول ها دچار یخ زدگی شود، از حرارت مستقیم مانند گرفتن شعله به آن؛ باید خودداری کرد و از روش های غیر مستقیم مانند کیسه ی شن یا آب داغ استفاده نمود.

از قرار دادن سیلندر یا کپسول در محیط هایی که در آن موادی مانند کپسول اکسیژن و مواد اکسنده ی دیگر قرار دارند؛ باید اجتناب گردد. لازم به ذکر است استعمال دخانیات چه در محل نگهداری و چه در محل استفاده از گاز استیلن ممنوع است. شیر خروجی کپسول ها به هیچ وجه نباید روغن کاری شوند، زیرا به محض برخورد گاز با روغن، انفجار رخ خواهد داد. محیط نگهداری کپسول ها باید از تهویه ی مناسبی برخوردار باشد.