کاربرد گاز انتونوکس و نیتروس اکساید در پزشکی
به گازهايی که طبق استانداردهای پزشکی برای بيهوشی، درمان بيماران و يا تشخيص بيماری ها توليد می شوند، گازهای طبی می گویند. واحد گازهای طبی در بيمارستان ها و مراکز درمانی جزء حساس ترين و مهم ترين بخش های پشتيبانی و درمانی محسوب می شود به نحوی که هرگونه عدم نظم و ترتيب در عملکرد اين بخش، خسارات جبران ناپذير جانی و مالی به دنبال خواهد داشت. گازهای طبی به دو گروه استنشاقی و غیر استنشاقی (استفاده در تجهیزات) تقسیم می شوند.
گاز نيتروز يا نيتروس اکسايد طبی
نيتروس اکسايد به گاز خنده و يا گاز بيهوشی معروف است. نيتروس اکسايد گازی فشرده، بی رنگ با بويی شيرين، ملايم، اکسيد کننده و بسيار سرد است. اين گاز به عنوان يک ترکيب بي حس کننده در اتاق عمل، جراحي دندان و دام پزشکی ها استفاده می شود.
خطرات جذب نیتروس اکساید در بدن انسان
نیتروس اکساید بيشترين حلاليت را در پلاسما دارد و به جاي اکسيژن حمل می شود و سپس در سلول های مغزی جايگزين شده و تجمع می يابد. عوارض تماس های مکرر و طولانی این گاز شامل: آسیب به اعضای تناسلی زنان و مردان_ سقط مکرر جنین_ اختلالات عصبی و اعتیاد- کاهش ایمنی_ نارسایی کبدی و کلیوی_ ناهنجاری های مادرزادی و سرطان زائی است.
همان طور که اشاره شد یکی از مهم ترین کاربرد های نیتروس اکساید در زمینه پزشکی است که این گاز بر روی بدن اثر جالبی دارد. درد را از بین برده و حس سرخوشی خوبی به فرد می دهد. استشمام 5 دقیقه از این گاز، حس سرخوشی عجیبی را به انسان می دهد. به همین دلیل نام آن را گاز خنده گذاشته اند. در برخی افراد تاثیر بر روی شنوایی و بینایی هم داشته است.
گاز انتونوکس
مخلوط گازی انتونوکس معروف به گاز بیهوشی یا گاز تسکین درد است و نوعی گاز نشاط آور محسوب می شود که از 50 درصد گاز اکسیژن و 50 درصد گاز نیتروس اکساید تهیه می گردد. این مخلوط گازی بی رنگ و بی بو می باشد.
در سال 1963 میلادی پزشکان انگلیسی نام این مخلوط گازی را انتونوکس نهادند و بیشتر در زایمان طبیعی بدون درد مورد استفاده قرار گرفت. برای اولین بار در سال 1339 شمسی دکتر جهان شاه صالح، متخصص زنان و زایمان در بیمارستان مادر تهران، از گاز انتونوکس جهت کاهش درد زایمان طبیعی استفاده کرد.
کاربرد های گاز انتونوکس
درد زایمان یکی از شدید ترین دردهایی است که زنان تحمل می کنند. از علل عمده سزارین، ترس از درد زایمان طبیعی است. انتونوکس را مفیدترین انتخاب برای کاهش درد و بی خطرترین روش برای مادر و جنین در زایمان طبیعی می دانند. لازم به ذکر است که استفاده درست از آن در هنگام زايمان امري ضروری است چرا که اگر درست و به موقع تنفس نشود ممکن است تاثير مورد نظر را نداشته باشد يا حتي منجر به افزايش زمان زايمان شود.
همچنین از این گاز برای کاهش درد هنگام کشیدن دندان در دندانپزشکی، بخیه کردن نقاط حساس و کونولوسکپی مورد استفاده قرار می گیرد.