سیلندرهای اطفا حریق کربن دی اکسید (CO2)

سیلندرهای آتش نشانی CO2 (کربن دی اکسید):

سیلندرهای آتش نشانی CO2 گاز کربن دی اکسید تخلیه می‌کنند. این گاز به صورت مایع در سیلندرها ذخیره می‌شود و هنگامی که دسته خاموش کننده فشرده می‌شود گاز تحت فشار  ایجاد می‌شود و این عمل باعث می‌شود که گاز کربن دی اکسید با سرعت زیاد خارج شود.

این نوع خاموش کننده به دلیل سنگین‌تر بودن کربن دی اکسید نسبت به هوا یک لایه‌ی مقاوم در مقابل عبور هوا تشکیل می‌دهد و با جایگزین کردن کربن دی اکسید با اکسیژن در اطراف آتش باعث خفه کردن آتش (اکسیژن یکی از چهار ضلع آتش می‌باشد که در صورت نبود آن، آتش خاموش می‌شود) و در نهایت اطفای حریق می‌شود.

البته ذکر این نکته هم ضروری است که کربن دی اکسید در هنگام خروج از سیلندر سرد بوده و باعث کاهش دمای آتش می‌شود و از آن جایی که یکی دیگر از اضلاع حریق حرارت می‌باشد، با کاهش دما شدت آتش کاهش می‌یابد و به اطفای سریع‌تر حریق کمک می‌کند.

سیلندرهای CO2 (کربن دی اکسید) در چه مکان‌هایی استفاده می‌شود؟

• از این نوع سیلندر در حریق‌های الکتریکی و الکترونیکی استفاده می‌کنند. کربن دی اکسید گازی عایق و بی‌اثر است و با آب و پلاستیک واکنش نشان نمی‌دهد و همین ویژگی این ماده را به یک محلول برتر نسبت به آب تبدیل می‌کند که اکسید نشده و باعث زنگ زدگی نمی‌شود به همین دلیل هیچ آسیبی به تجهیزات الکتریکی و وسایل برقی از جمله ترانسفورماتورها، فیوزها، اتاق های سرور، اتاق‌های سوئیچ برق، محفظه‌های توربین گاز و … وارد نمی‌کند.
• این سیلندرها در مکان‌هایی که اسناد و اجناس باارزش نگهداری می‌شوند از جمله موزه‌ها، گالری، مکان بایگانی اسناد مهم، مراکز تصویربرداری، مرکز ابزار دقیق، موتورخانه و … کاربرد دارند به این دلیل که هیچ گونه رسوب و اثری از خود باقی نمی‌گذارد.
• هم چنین این سیلندرها در آتش‌سوزی مایعات قابل اشتعال مانند بنزین، تینر، گازوئیل، روغن، پروپان، بوتان، نفت، رنگ و … هم کاربرد دارند.
• سیلندرهای آتش نشانی CO2 اغلب در محیط‌های صنعتی که احتمال انفجار یا واکنش شیمیایی وجود دارد، استفاده می‌شود.
• این نوع سیلندر هم چنین توسط افرادی که در قایق و هواپیما کار می‌کنند استفاده می‌شود.

در چه مکان‌هایی از سیلندر CO2 (کربن دی اکسید) نباید استفاده کرد؟

• سیلندرهای آتش نشانی دارای محدوده تخلیه کوتاه هستند و در فضای باز به دلیل رانش باد عملکرد خوبی ندارند.
• در فضای بسته که موجودات زنده هستند، نباید از این نوع سیلندر استفاده شود زیرا کربن دی اکسید جایگزین اکسیژن می‌شود و احتمال خفگی موجودات زنده وجود دارد.
• گاز کربن دی اکسید و قطرات یخ خشک به سرعت از سیلندرهای آتش نشانی خارج می‌شود و می‌تواند شعله‌های آتش را به محیط اطراف پرتاب کند و باعث گسترش آتش به اطراف شود به همین دلیل نباید از این نوع سیلندر در آتش سوزی‌هایی که هنگام پخت و پز و کار با روغن در آشپزخانه رخ می‌دهد استفاده شود (حریق نوع F).

مزایای سیلندر CO2 (کربن دی اکسید) چیست؟

• گازی نارسانا و بی‌اثر است، با آب واکنش نمی‌دهد و در مکان‌هایی که تجهیزات الکتریکی وجود دارد کاربرد دارد زیرا احتمال برق گرفتگی و آسیب به تجهیزات برقی وجود ندارد.
• پس از استفاده هیچ اثری از خود باقی نمی‌گذارد و هیچگونه آسیبی به سطوح مختلف فلزی، پلاستیکی، چوبی و … وارد نمی‌کند هم‌چنین نیاز به پاکسازی ندارد.
• گازی غیرسمی است به همین دلیل به عنوان سیستم اطفا حریق در مناطق آماده‌سازی غذا که پخت و پز در روغن انجام نمی‌شود کاربرد دارد زیرا همان طور که در بالا اشاره شد در صورت آتش سوزی نوع F نمی‌توان از این نوع سیستم اطفای حریق استفاده نمود.
• نسبت به دیگر خاموش کننده‌های گازی ارزان‌تر است.
• کربن دی اکسید به سرعت تخلیه می‌شود و حریق را به سرعت خاموش می‌کند.
• شارژ مجدد آن راحت انجام می‌شود.
• سیلندر آتش نشانی کربن دی اکسید به دلیل قدرت نفوذ بالا به تمام نقاط محیط حتی منافذ و شیارها نفوذ کرده و باعث اطفای حریق می‌شود.
• کربن دی اکسید پایدار است و کیفیت آن در طول زمان تغییر نمی‌کند.

معایب سیلندر CO2 (کربن دی اکسید) چیست؟

• زمانی که CO2 از سیلندر خارج می‌شود دمای بسیار پایینی دارد و احتمال سوختگی در اثر یخ زدگی وجود دارد.
• این نوع سیلندر برد کوتاهی دارد و هنگام استفاده از این نوع سیلندر، پاشش گاز CO2 روی آتش  باید از فاصله مشخصی باشد تا اطفای حریق انجام گردد.
• به دلیل غلظت بالای کربن دی اکسید دید اپراتور را کاهش می‌دهد.
• قیمت سیلندرهای آتش نشانی در مقایسه با سیلندرهای پودری بالاتر است.
• از این نوع سیلندر در اطفای حریق فلزات قابل اشتعال مانند منیزیم، فسفر، سدیم، پتاسیم و… که اکسیژن خود را تامین می‌کنند، استفاده نمی‌شود.